Informatie

FIP (feline infectieuze peritonitis)

Wat is FIP?

FIP is een ernstige ziekte, veroorzaakt door een gemuteerd coronavirus. Dit type coronavirus is alleen besmettelijk voor katachtigen en veroorzaakt lichte diarree, die vanzelf overgaat. Van alle huiskatten is waarschijnlijk 25 tot 40% ooit met kattencoronavirus besmet. Als er veel katten bij elkaar leven, zoals bij catteries en opvangcentra, kan dit oplopen tot 80 tot 100%. Een erg besmettelijk virus dus!

Maar: bij 1 tot 5% van de door feline coronavirus besmette katten verandert (‘muteert’) dit coronavirus naar een kwaadaardige variant die het lichaam van de kat verder binnendringt. Waarom de ene kat wel ongeneeslijk ziek wordt van dit gemuteerde virus en de andere niet, weten we niet precies. We weten wel dat jonge katten (onder 2 jaar oud), hele oude katten, katten die stress ervaren (bv door veel katten op een klein oppervlak) en raskatten vaker FIP krijgen dan andere katten. De individuele afweer is minder sterk bij jonge, oude, zieke en gestresste dieren.

Symptomen

Ziekteverschijnselen ontstaan na enkele dagen of weken en soms zelfs na maanden. De eerste symptomen zijn meestal onduidelijk. Katten kunnen koorts krijgen, lusteloos zijn en minder eetlust hebben. Hierna ontstaat een droge variant en/of een natte variant.

Droge FIP geeft chronische ontstekingen door het hele lichaam: allerlei organen kunnen aangetast raken: onder andere de ogen, de hersenen, de lever en de nieren. De symptomen kunnen daarom heel wisselend zijn, afhankelijk van welke organen zijn aangetast

Natte FIP geeft vochtophoping in de buik- en/of borstholte. Het vocht is vaak geel en stroperig. De kat kan benauwd worden en/of een dikke buik krijgen door het opgehoopte vocht.

Diagnose

Het stellen van een diagnose FIP bij een kat is soms lastig. Sterk verdacht zijn passende symptomen bij een dier in een risicocategorie: bijvoorbeeld een jonge raskat met een buik die is opgezwollen door dradentrekkend vocht. In het bloed van de kat zijn vaak hoge totale eiwitwaarden en lage albumine-eiwitwaarden te meten. Daarnaast zijn de witte en rode bloedcellen vaak te laag en de leverwaarden te hoog. In het laboratorium kan bloed of vocht uit borst of buik worden onderzocht op de aanwezigheid van actief coronavirus (PCR-test). Weefselonderzoek levert bij droge FIP bewijs, maar de meeste dieren zijn te ziek om nog een operatie te kunnen ondergaan. Pas bij onderzoek van het overleden dier is dan de diagnose met zekerheid te stellen.

De kans op FIP verkleinen

FIP zelf ontstaat in de individuele kat zelf. Het coronavirus dat het veroorzaakt heeft is besmettelijk. De ziekte FIP op zichzelf is dat niet zozeer. Is een dier aan FIP overleden en zijn er geen andere katten in huis? Dan is het verstandig om de eerste twee maanden geen nieuwe kat in huis te nemen. Zijn er wel andere katten in huis? Zij hebben waarschijnlijk ook het kattencoronavirus. Probeer stress bij hen te voorkomen en te zorgen voor een goede hygiƫne: schone eet- en drinkbakjes, die niet in de buurt van de kattenbakken staan. Schone kattenbakken. Niet teveel katten bij elkaar, liefst maximaal 4 per huishouden. Neem het eerste jaar geen nieuwe kat erbij: zo lang kan het coronavirus worden uitgescheiden met de ontlasting!

Ga je op zoek gaat naar een nieuwe kat, kies dan bij voorkeur een kat uit een huishouden waar niet teveel katten bij elkaar leven. Een raskat loopt meer kans om vanuit een coronavirusinfectie FIP te ontwikkelen.

Er is helaas nog geen goed werkzame vaccinatie tegen FIP.

Behandeling

Sinds enkele jaren is er een experimentele behandeling tegen FIP, met anti-virale middelen die als een injectiekuur of in pilvorm worden gegeven. Omdat deze medicijnen niet in Nederland geregistreerd zijn, mag een dierenarts deze niet voorschrijven, bestellen of toedienen. Eigenaren van katten met FIP vinden elkaar op daartoe opgerichte Facebookgroepen om aan deze medicijnen te komen en elkaar te helpen. De injecties geven bij sommige katten ontstekingsreacties op de injectieplaats. De behandeling kost enkele duizenden euro’s per kuur. Veel katten knappen er van op, waardoor FIP de laatste jaren is veranderd van een 100% dodelijke ziekte in een nare ziekte maar wel met behandelmogelijkheden.